Pamiętnik tarnobrzeskiego legionisty 1914-1916
Fragment książki
„Droga do Legionów – tak można by zatytułować dziennik dr. Eugeniusza Pawlasa z lat 1914 – 1916, młodego medyka, który ostatni egzamin lekarski zdał już podczas wojny, służąc od 1914 roku w armii austriackiej, by dwa lata później, w dość przypadkowych okolicznościach trafić w szeregi Legionów Polskich. Mimo iż lista wojennych, w tym także legionowych wspomnień jest dość długa, a pierwsze z nich zaczęły ukazywać się tuż po 1918 roku, to jednak prezentowany dziennik ma charakter wyjątkowy, wyróżniający go na tle innych pozycji tego gatunku.”
Autor
Eugeniusz Pawlas
Lekarz, legionista. Urodził się w Dzikowie w 1890 roku. W Legionach znalazł się po krótkim interwale w armii austriacko-węgierskiej. Był tam pomocnikiem lekarza w 2. pułku strzelców tyrolskich, następnie służył w szpitalu epidemiologicznym w Nowym Targu. Po uzyskaniu dyplomu lekarskiego został przydzielony do 4 pułku huzarów. Od 1 lipca 1916 roku był naczelnym lekarzem 3 pułku piechoty Legionów.
Przeżycia i obserwacje obejmujące okres od 1 grudnia 1914 roku aż do 5 lipca 1916 roku spisał w diariuszu. Służył w tym czasie w Nowym Targu, Jarosławiu, Bełżcu, Serchowie. W pamiętniku zapisał zmagania z trudnymi warunkami bytowymi, chorobami, z których leczył żołnierzy.
Po wojnie przeszedł do rezerwy. Pracował w Tarnobrzegu jako lekarz cywilny. Nazywany był Judymem, a to za sprawą swojego wyjątkowego społecznego zaangażowania. Zmarł przedwcześnie, w 1937 roku.
